Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην “φοβία” και στον “φόβο”. Ο φόβος είναι μια φυσιολογική αντίδραση του ανθρώπου που λειτουργεί προστατευτικά, έναντι επικίνδυνων καταστάσεων. Είναι μια προσαρμοστική αντίδραση του ανθρώπου, ένα χρήσιμο και απόλυτα φυσιολογικό συναίσθημα. Στον αντίποδα, φοβία είναι ένας έντονος φόβος για κάτι, που στην πραγματικότητα αποτελεί ελάχιστο ή και κανέναν πραγματικό κίνδυνο. Όταν οι φόβοι παρεμβαίνουν στην λειτουργικότητα της καθημερινότητας και προκαλούν έντονη κι ανεξήγητη ανησυχία, τότε μπορούμε να μιλάμε για ύπαρξη φοβιών. Οι φοβίες επιστημονικά αναφέρονται ως “διαταραχές άγχους” και λέγεται πως το 3-18% των παιδιών υποφέρουν απ’ αυτές, κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Ο φόβος για το σκοτάδι, τα μεγάλα ζώα και ο “μπαμπούλας” είναι οι συνηθέστεροι για τα παιδιά (υπάρχουν όμως άπειρα ακόμη πράγματα που μπορεί να τρομάζουν τους μικρούς μας μπόμπιρες). Οι περισσότεροι εξ αυτών εξαφανίζονται μεγαλώνοντας. Οι ειδικοί πάντως, επισημαίνουν πως αν ο οποιοσδήποτε φόβος του παιδιού μας, δημιουργεί πρόβλημα στην ομαλή έκβαση της καθημερινότητάς του και συνεχίσει να επιμένει για πάνω από 6 μήνες, θα ήταν καλό να επισκεφτούμε έναν παιδοψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο για να καταφέρουμε να διαχειριστούμε την όλη κατάσταση.

Οι γονείς απ’ την πλευρά μας, μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να διαχειριστεί την οποιαδήποτε φοβία του, αρχικά προσπαθώντας να κατανοήσουμε το πως αισθάνεται. Δεν θα βοηθήσει να υποτιμούμε τη φοβία του (ή το ίδιο!!!). Ο εφησυχασμός από μόνος του δεν μπορεί να προσφέρει πολλά, πρέπει να δείξουμε στο παιδί μας, ότι συμμεριζόμαστε το πως νιώθει και είμαστε δίπλα του, πρόθυμοι να το βοηθήσουμε. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να προσπαθούμε να εκθέτουμε σταδιακά το παιδί στην κατάσταση που το φοβίζει, με απώτερο σκοπό να του δείξουμε πως δεν υπάρχει επί της ουσίας κάτι που μπορεί να του κάνει κακό.

Ανάβουμε ένα φωτάκι νυχτός στο δωμάτιό του, αν φοβάται το σκοτάδι. Του μιλάμε για τα ζώα… του διαβάζουμε μαζί σχετικά βιβλία… του μιλάμε για δικές μας εμπειρίες από το κατοικίδιό μας… αν φοβάται τα ζώα. Σκύβουμε μαζί κάτω απ’ το κρεβάτι του… ανοίγουμε μαζί τη ντουλάπα, αν φοβάται τον “μπαμπούλα”. Ψάχνουμε για παιδικές ταινίες που μπορούν να “απομυθοποιήσουν” τις φοβίες των παιδιών μας (πχ. η παιδική ταινία “Μπαμπούλας” απομυθοποιεί τον όρο, με αστείες ιστορίες, στη γλώσσα των παιδιών). Μιλάμε με ειδικούς, διαβάζουμε, ψάχνουμε, ακολουθούμε το ένστικτό μας… Με απόλυτο σεβασμό στη φοβία και στα συναισθήματα του παιδιού και χωρίς υποτίμηση σ’ αυτά, μπορούμε να τα βοηθήσουμε να ξεπεράσουν πιο εύκολα το πρόβλημά τους.

Δεν είμαι ειδικός, ως απλός γονιός όμως, το μόνο που μπορώ να πω είναι, ότι πρέπει να ακολουθούμε το ένστικτό μας. Δεν είναι κακό να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό, αν αισθανόμαστε ότι αυτό πρέπει να κάνουμε… δεν είναι κακό απλά να δημιουργούμε αστείες σκιές με τα δάχτυλά μας στον μισοφωτισμένο τοίχο, αν νιώθουμε ότι αυτό μπορεί να ηρεμήσει το μικρό μας πλασματάκι! Το πιο σημαντικό είναι, να το κάνουμε να νιώσει πως ΟΤΙ κι αν γίνει, ΟΤΙ κι αν νιώθει, θα είμαστε δίπλα του, για να το αντιμετωπίσουμε μαζί!

Της Κικής Γιοβανοπούλου